Zorg met een hart voor dementie
In woonzorgcentrum Klateringen is er sinds kort een nieuwe dementievriendelijke afdeling in gebruik. Een warme plek waar bewoners met dementie in alle rust en veiligheid kunnen wonen. We spraken met Katrien Van den Bossche, kwaliteitscoördinator bewonerszorg, en Siegrid Dumont, hoofdverpleegkundige van de afdeling, over hoe deze beschermde afdeling tot stand kwam.
Dag Siegrid en Katrien. Waarom juist een beschermde afdeling?
Siegrid: “We merkten dat sommige van onze bewoners met dementie het moeilijk hadden op de gewone afdelingen. Dwaalgedrag of prikkelgevoeligheid zorgden soms voor onrust. Niet alleen voor henzelf, maar ook voor medebewoners en collega’s. We wilden een plek creëren waar veiligheid hand in hand gaat met vrijheid en herkenbaarheid.”
Katrien: “We zijn niet over één nacht ijs gegaan. In Leuven bezochten we een woonzorgcentrum dat al langer met een beschermde leefgroep werkt. Dat gaf ons veel inspiratie. Ondertussen is onze afdeling, die sinds december open is, volledig in gebruik. Er is plaats voor 31 bewoners.”
Wat maakt deze afdeling ‘dementievriendelijk’?
Katrien: “Je vindt hier kleinere leefgroepen. In plaats van één grote afdeling zijn het nu twee compacte wooneenheden, met elk hun eigen woonkamer, eetruimte, badkamer, gang en kamers. Alles is ingericht zoals thuis, om een vertrouwd gevoel te geven.”
Siegrid: “Ook de tuin is volledig aangepast. Er zijn verhoogde plantenbakken, plukfruit en bloemen die bewoners herkennen van vroeger. Ze kunnen er zelfs wat tuinieren. Dat is niet alleen ontspannend, het roept ook herinneringen op. Herkenbaarheid en veiligheid zijn echt onze sleutelwoorden.”
Wie komt er in aanmerking?
Katrien: “We hebben duidelijke criteria uitgewerkt. Eerst kijken we naar interne bewoners die baat hebben bij een verhuis
naar deze afgesloten leefgroep. Verder geven we voorrang aan bewoners met dwaalgedrag, mensen die hun grenzen moeilijk aanvoelen of die zichzelf en anderen onbedoeld in gevaar brengen.”
Siegrid: “We proberen altijd te kijken naar de individuele noden. Dementie uit zich bij iedereen anders en dat vraagt maatwerk. Dat start al bij de opname.”
Brengt dat dan ook bepaalde uitdagingen met zich mee?
Katrien: “Dementie is een verzamelnaam voor aandoeningen waarbij de hersenen achteruitgaan. Het is dus een heel ruim begrip. Bij de ene gaat het vooral om geheugenverlies, bij de ander om gedragsverandering of motorische problemen. Er zijn ook verschillende vormen: Alzheimer, vasculaire dementie ... Het verschilt sterk van persoon tot persoon.”
Siegrid: “En dat gaat zeker gepaard met enkele uitdagingen. Je kan geen standaardaanpak gebruiken. Wat bij de een werkt, werkt bij de ander totaal niet. Dat maakt het boeiend. Sommige bewoners kunnen hun dankbaarheid ook moeilijk onder woorden brengen, maar je merkt dat dan wel wanneer ze je eens vastpakken of een knuffel geven. Dat doet echt deugd.”
Rust en huiselijkheid zijn wel zaken die op alle bewoners hier een positieve invloed hebben?
Siegrid: “Kleine dingen maken een groot verschil. We gebruiken knuffeldieren, speciale poppen, snoezelschorten, fotoboeken … En af en toe brengt een collega zijn hondje mee. Voor bewoners met dementie heeft dat een heel rustgevend effect. We eten ook samen in de eetruimte in plaats van op de kamer, dat sociale contact doet hen zichtbaar deugd.”
Katrien: “We proberen de bewoners zoveel mogelijk bewegingsvrijheid te geven en medicatie te vermijden. In plaats daarvan zoeken we naar alternatieven: verzwaringsdekens, lage bedden of aangepaste nachtkleding die nachtelijk dwalen helpen te
voorkomen. Het is voortdurend zoeken en bijsturen.”
Hoe zien jullie de toekomst van deze afdeling?
Katrien: “We kunnen ze helaas niet uitbreiden, maar blijven wel vernieuwen. Zo denken we eraan om zorgmedewerkers niet langer in uniform te laten werken, maar in gewone kledij met een huishoudschort. Dat verlaagt de drempel en maakt het nog huiselijker.”
Siegrid: “We evalueren trouwens wekelijks met het team en sturen bij waar nodig. Al onze afspraken hangen op een groot bord in de verpleegpost, zodat iedereen mee is. Dat gedeeld engagement maakt dat we elke dag blijven groeien. Toen we binnen het woonzorgcentrum de oproep voor de dementievriendelijke afdeling lanceerden onder het personeel, hadden we ook onmiddellijk meer dan genoeg kandidaten. Dat toont aan dat de mensen zich hier echt met hart en ziel voor willen inzetten.”
