Invasieve exoten

Meer en meer uitheemse soorten planten en dieren verspreiden zich dankzij de mens buiten hun natuurlijke verspreidingsgebied. Deze soorten noemen we exoten. 

De meeste van deze uitheemse soorten veroorzaken geen probleem, bijvoorbeeld omdat ze zich in ons klimaat niet kunnen vestigen. Anderen weten zich wel te vestigen, maar groeien niet uit tot een plaag of richten geen schade aan.

Bij een kleine minderheid van soorten wordt evenwel een negatieve impact vastgesteld op de natuur, landbouw, volksgezondheid of infrastructuur. In dat geval spreekt men van invasieve exoten (uitheemse soorten). In België worden er zo’n 60-tal als problematisch bestempeld. Voor deze soorten dringt zich een aparte aanpak op.

Bij de planten zijn de reuzenberenklauw en grote waternavel de meest gekende.

Bij de dieren gaat het onder andere om de Aziatische hoornaar, de Chinese wolhandkrab, de Nijlgans.

Wil je weten welke andere soorten nog als invasieve uitheemse soorten worden beschouwd en wat je eraan kan doen? Kijk dan op www.ecopedia.be.

Aziatische hoornaars

Help mee in de strijd tegen de Aziatische hoornaar

De Aziatische hoornaar is een invasieve wespensoort die een ernstige bedreiging vormt voor onze inheemse bijen en andere bestuivers. Deze soort is niet meer volledig weg te krijgen in Oost-Vlaanderen, maar met gericht beheer kunnen we de schade beperken.

Waarom is de Aziatische hoornaar een probleem?

De Aziatische hoornaar jaagt in groep op honingbijen, vooral bij de ingang van bijenkasten. Maar ook andere inheemse bestuivers worden slachtoffer. Dit is zorgwekkend, want bestuivers zijn cruciaal voor onze biodiversiteit én voedselvoorziening.

Bovendien worden de eerste nesten vaak dicht bij woningen aangetroffen – in struiken, gevels of tuinhokken – wat ook overlast en gevaarlijke situaties kan veroorzaken, zeker tijdens snoeiwerken.Belangrijk: de Europese hoornaar is een inheemse soort en vormt géén bedreiging. Herkenning is dus essentieel.

Laat de bestrijding over aan professionals

Stad Ninove werkt samen met de Provincie Oost-Vlaanderen en RATO vzw voor de bestrijding van de nesten. Dankzij deze samenwerking is de bestrijding kosteloos voor burgers.

De nesten hangen vaak op moeilijk bereikbare plaatsen, zoals hoog in bomen of onder dakranden. Daarom is speciaal materiaal en expertise nodig. De bestrijding op het terrein gebeurt door opgeleide medewerkers, en dit tussen 5 mei en half oktober 2025.

Afhankelijk van het moment in het seizoen kan dat variëren tussen de 2 tot 10 werkdagen. Er zal na validatie van het nest in de mail naar de melders duidelijk gecommuniceerd worden over de wachttijden.

Doe nooit zelf een bestrijdingspoging. Dit kan gevaarlijk zijn.

Wat kan jij doen?

Leer de Aziatische hoornaar herkennen

Gebruik de website Vespa-Watch of de app ObsIdentify om individuele Aziatische hoornaars te herkennen en te onderscheiden van andere soorten.

Een individuele hoornaar gezien? Meld het!

Door je waarneming door te geven via Vespa-Watch, help je om de verspreiding in kaart te brengen en nesten op te sporen.

Een nest gespot? Meld het!

Vanaf 5 mei 2025 verloopt de bestrijding van nesten in Oost-Vlaanderen als volgt:

• Stap 1: Meld het nest via www.vespawatch.be. Je wordt automatisch doorgestuurd naar waarnemingen.be. Volg de instructies goed!

• Stap 2: Een vrijwilliger controleert je melding en bepaalt of het om een Aziatische hoornaar gaat.

• Stap 3: Je krijgt bericht van waarnemingen.be over de verdere opvolging.

• Stap 4: Gaat het effectief om Aziatische hoornaars én doet jouw lokaal bestuur mee met het gecoördineerde plan? Dan wordt er een afspraak gemaakt voor de bestrijding.

• Stap 5: Opgeleide medewerkers komen het nest bestrijden. Let op: in sommige gevallen (bv. bij een te hoge locatie) is bestrijding niet mogelijk. Bij acuut gevaar bel je best de brandweer.

Samen sterk tegen invasieve exoten

De Aziatische hoornaar staat op de Europese Unielijst van invasieve exoten. Zowel de provincie als de Oost-Vlaamse lokale besturen engageren zich om deze soort aan te pakken. Jouw waakzaamheid en meldingen maken écht het verschil!